Knack: week van 16  tot 22 juli 2003
van Ruben Nollet

'Ik ben gedoemd verslaafd te zijn'

Aan zijn acteertalenten heeft niemand ooit getwijfeld, maar heel lang leed Nick Nolte onder zijn reputatie als zuiplap en bad boy. En net toen hij die kant van zijn leven eindelijk leek te hebben afgezworen, liep het weer fout. Een open en eerlijk gesprek met een fenomeen.

Deze week lezen we een artikel in Knack-Magazine over een man die ontdekt opgezadeld te zitten met een 'ziekte' die menselijk gezien niet te genezen is. De titel spreekt voor zichzelf. Het verhaal is herkenbaar voor wie het schoentje past. reacties mogen naar , ze kunnen als voetnoot ingelast worden. We springen even tot een passage...:

... Als jongeling kwam hij al in aanvaring met het gerecht, omdat hij valse oproepingsbrieven van het leger verkocht aan minderjarigen, die de documenten vervolgens gebruikten om alcohol te kunnen kopen. Toen hij 23 was, vond Nolte een uitlaatklep in het theater, maar dat weerhield er hem niet van om uitgebreid te blijven drinken. Op den duur werd zijn drankmisbruik zo erg dat Katharine Hepburn, zijn tegenspeelster in Grace Quilgey (1985), hem zei: 'Ik heb gehoord dat je al dronken in elke goot van L.A. gelegen hebt, en dat moet ophouden.' Waarop Nolte repliceerde: 'O nee, ik heb nog een paar goten over.'

... en vandaag...

"Ik werk nu al een jaar of vijf intens samen met researchwetenschappers", legt hij uit. Ik hou van die mensen. Ze zijn geïsoleerd en alleen, ze hebben geen geld en gewoonlijk zijn ze compleet geobsedeerd door hun onderzoek. Ik heb met de geneticus Cummings gewerkt, die onderzoek voert naar verslaving. Hij probeert te achterhalen welk onderdeel van de genetische code ervoor zorgt dat iemand aan obsessionele drang lijdt. Dat onderzoek wijst in de richting van dopaminereceptoren. Mensen met een verslaving hebben daar een gebrek aan, waardoor ze onmogelijk verzadigd kunnen raken.

Als we ergens mee bezig zijn, bereiken we gewoonlijk een bepaald niveau dat ons tevredenstelt. Een verslaafde bereikt dat niveau nooit. Zijn brein kent dat gevoel van verzadiging niet en probeert dus constant een balans te creëren door dopamine te vragen. Dopamine kan je op veel verschillende manieren krijgen. Door te lopen bijvoorbeeld, maar een verslaafde loper zal blijven lopen tot zijn voeten bloeden, zijn schenen versplinteren en zijn knieën breken.

Seks is ook een mogelijkheid, maar dat is te krankzinnig. Voedsel kan ook. En dan zijn er een hele reeks illegale substanties. Ik wou weten hoe het met mij zat, en dus vroeg ik aan Cummings of hij mijn DNA en dat van mijn zoon wou uittekenen. Ik bleek positief te testen, mijn zoon was negatief. Gelukkig heeft hij genoeg genen van zijn moeder geërfd om mijn kromme genen te compenseren.'

Als het genetisch bepaald is, hoe kun je dan ooit een verslaving overwinnen? Je bent geen loper geworden, voor zover ik weet.

Nolte: (lacht) Nee, dat klopt. De waarheid is dat je niks kan beginnen. Je moet je er enkel van bewust zijn, erkennen dat je lijdt aan een ziekte die nooit zal genezen en het ook zo behandelen. Elke dag moet je beseffen dat je makkelijk kunt hervallen. Ik heb heel lang aan de drank gezeten, van mijn 48e tot mijn 58e heb ik dan geen druppel alcohol gedronken en plots zat ik weer aan de fles. Dat heeft een jaar of vier geduurd, tot ik vorig jaar gearresteerd werd. Toen ik die sirene hoorde, was ik opgelucht. Ik begreep dat de fuif voorbij was."

Moet je jezelf veel dingen ontzeggen?

Nolte: O ja. Dingen die enorme hoeveelheden dopamine vrijmaken, moet ik absoluut mijden. Als mijn brein zo'n gigantische hoeveelheid binnen krijgt, zal het denken: Neem het, wat het ook mag zijn! Dat gebeurt vooral met amfetamines of opiaten. Alcohol ook. Dat is vreemd spul. Eerst maakt alcohol dopamine vrij, waardoor het brein denkt dat het te veel dopamine slikt, waarop het serotonine produceert. Serotonine is een vrouwelijk product dat het lichaam vooral 's nachts produceert. Dat product koppelt het brein los van de ruggengraat, zodat de input stopt die het overdag moet verwerken en je kan slapen.

Dopamine is mannelijk, wordt overdag geproduceerd en dient voor actie, uitgaan, jagen, seks, plezier. Een chemicus legde me ooit uit dat het Nirvana een toestand van hoge dopamine- en hoge serotonineniveaus moet zijn. 'Waw!', zei ik. 'En hoe bereik je dat?' Waarop hij zei dat het misschien al vier of vijf mensen in de geschiedenis van de mensheid is gelukt. Misschien Boeddha of Jezus of Mozes. 'Ik maak geen kans', dacht ik. (lacht) Antidepressiva werken ook op de serotonineproductie. Vandaar dat diep depressieve mensen hun bed niet uit raken.

Rod Steiger vertelde me ooit dat hij zo depressief was geworden dat hij de beslissing had genomen om zelfmoord te plegen. Hij had een boot klaargelegd bij zijn boothuis met daarin een emmer cement met een touw rond. Hij wou naar het midden van het meer roeien en zich in het water storten met het touw rond zijn middel. Maar hij was zo depressief dat hij nooit tot bij zijn boot is geraakt. (lacht)

Geplaatst met toelating van Knack
(Roularta Media Group N.V.)